Geplaatst op 4-12-2020 door api_more2make.nl
Twee weken geleden had ik het genoegen om met een hele leuke man een Skypegesprek van maar liefst 2,5 uur te hebben. Die man, die bij mij op het beeld verscheen, is al ruim 16 jaar woonachtig in het idyllische Zuid-Frankrijk en heeft in zijn 32 jaar bij de KLM meer van de wereld gezien dan dat wij (denk ik) ooit gaan meemaken. Christian Lartet (@crochetwithchris) is sinds afgelopen januari gepensioneerd van zijn baan als purser bij Schiphols grootste luchtvaarmaatschappij, maar heeft in deze lockdown niet stil gezeten en alleen maar flessen Franse wijn ontkurkt. Nee, deze creatieveling heeft naast stoelhoezen van oude jeans en gehaakte mozaïekdekens en cactussen een fantastisch amigurumi boek uitgebracht; eentje die je écht in je crea-hoek wilt hebben staan! Benieuwd naar ons gesprek over zijn nieuwe boek Flying Dolls en Christian zijn carrière in de lucht? Lees dan snel verder!
Christian zou je wat meer over jezelf kunnen vertellen?
‘Wat een grote vraag! :) Ik ben 56 jaar en woon alweer 16 jaar in Zuid-Frankrijk, maar ben geboren en getogen in de provincie Zeeland. Na de middelbare school ben ik op de academie voor Jeugdwelzijnswerk aan de slag gegaan. Tijdens mijn stages kwam ik erachter dat deze richting niet mijn roeping was. Uiteindelijk heb ik voor mijn afstudeeropdracht een theatervoorstelling gemaakt die ik, na mijn afstuderen, door het hele land mocht laten zien. Vervolgens heb ik nog een aantal shows geproduceerd die mij uiteindelijk voor een paar jaar in het theater hielden. Het leven op het toneel was leuk, maar ik had al snel gezien. Ik wilde eens wat anders en kwam op het idee om te gaan vliegen; ik wilde steward worden. Nu was de aanmeldprocedure die je destijds moest doorlopen minder ingewikkeld en langdurig dan nu. Ik had al een Havo- en HBO-diploma op zak, dus kreeg ik bij KLM intern een opleiding van twee maanden. In deze maanden leerde ik de flight safety regels en moest ik uit mijn hoofd weten waar de suikerzakjes, melk en lucifers aan boord liggen. Tegenwoordig komt er wel wat meer bij kijken!’
Wanneer ben je begonnen met haken?
‘Ik zat op een kleine Christelijke basisschool. Mijn klas bestond uit zes kinderen; vijf meiden en ik. De meiden hadden allemaal handwerken van de juffrouw. Met de jongens uit de hogere klas had ik handvaardigheid, zoals figuurzagen. Dat zag ik helemaal niet zitten, want ik wilde liever met mijn vriendinnen aan de slag. Dat vonden mijn ouders en basisschool goed, dus ik mocht handwerken! Ik haak en brei dan ook al vanaf dat ik zeven à acht jaar oud was, maar ik naai bijvoorbeeld ook. Zo heb ik onlangs stoelhoezen van oude spijkerbroeken gemaakt en een oude vaas omgetoverd tot een lamp. Ik doe dus van alles!’
Heb je weleens gehaakt of gebreid in de lucht?
‘Nee, dat niet. Ik heb weleens wat meiden gezien in het vliegtuig die aan het haken waren en duidelijk hulp nodig hadden. Die heb ik toen geholpen. Maar ik heb wel projecten meegenomen in de koffer, zoals dekens en mandala’s met vele kleuren, waar ik dan op de plek van bestemming mee aan de slag ging. Zo heb ik ooit een deken meegenomen op een vliegreis naar Mexico. Tijdens mijn verblijf in Mexico was er een aardbeving. Alleen op het moment van de aardbeving was ik toevallig de stad uit. Op mijn hotelkamer lag het deken die ik als haakproject in mijn koffer had gestopt. Twee dagen na de aardbeving kwam ik terug op de hotelkamer en merkte ik op dat er helaas verschillende dingen stuk waren gegaan door deze natuurramp. Mijn deken daarentegen was onbeschadigd en lag op het bed als een stille getuigen. Die heeft de aardbeving volledig meegemaakt, dus die heeft een heel bijzonder plekje gekregen en gaat dan ook nooit weg.’
Nu heb je het heel leuke boek Flying Dolls op de markt gebracht. Je inspiratie voor dit boek was jouw leven bij de KLM?
‘Alle verhalen die in het boek staan heb ik meegemaakt. Het hoofdpersonage, Jackie, is dan ook op mij gebaseerd. De naam heb ik ontleend aan de voornaam van mijn Franse schoonmoeder Jacqueline en de looks van het hoofdpersonage zijn gebaseerd op Jackie (Jaqueline) Kennedy/Onnassis. Neem nu bijvoorbeeld Getty, de zangeres van Teach In. Ik heb haar tijdens een van mijn vluchten ontmoet. Dat contact is nooit meer weggegaan en ze is dan ook echt een vriendin van mij geworden. In mijn boek kom je ook een Bollywoodster tegen. Deze dame kwam ik op een van mijn andere vluchten tegen. Bij aankomst in Sri Lanka werd mij verteld dat ze nog een blanke Westerse man zochten die kon figureren in een Bollywoodfilm. Ik melde mij aan voor de job en van het een op het andere moment wandelde ik op de filmset. Ik dacht: ‘dit wordt mijn doorbraak!’, maar ik ben uiteindelijk uit de film geknipt. Heel rottig! Met die actrice heb ik dan nog wel een tijd contact gehad.'
Wat was er zo charmant aan het werken in de lucht?
‘Het is een manier van leven. Een werkdag is namelijk nooit hetzelfde. Ieder maand was het weer een verrassing. De ene week vloog je naar Nairobi en Nigeria, de andere maand naar Australië. Het is iets magisch! Mijn eerste vlucht was een trainingsreis naar Wenen. Ik zat op een passagiersstoel met een blauw pak en een KLM speldje op. Een momentum dat ik nooit meer zal vergeten! Door te werken voor een luchtvaartmaatschappij ontmoet je zo ontzettend veel nieuwe mensen. Dit geldt ook voor de collega’s, omdat geen vlucht hetzelfde is en je vrijwel altijd met een nieuwe crew werkt. Zelf ben ik maar voor een redelijk korte tijd steward geweest. Na twee jaar lang ben ik namelijk hogerop gegaan. Ik werd assistent purser, daarna purser en eindigde als senior purser; de functie die ik uiteindelijk het langst van mijn carrière van 32 jaar bij de KLM hebt uitgeoefend. IK had geen eigen werkgebied in het vliegtuig, maar was baas van alle stewards en stewardessen. Hierdoor had je veel meer tijd om met mensen te praten. Dat paste veel meer bij mij en bij mijn rol. Als steward stelde ik vaker de vraag ‘kip of pasta?’. Als purser richt je je meer op het PR-gebeuren en dat was ontzettend leuk!’
In die 32 jaar bij de KLM heeft je ontzettend veel mensen ontmoet. Zou je naast jouw nieuwe Flying Dolls nog een tweede boek kunnen vullen met personen die jou zijn bijgebleven?
‘In mijn tijd als senior purser heb ik inderdaad heel veel verschillende mensen ontmoet. Ik zou zeker nog wel een boek kunnen vullen met personen die ik over de hele wereld ben tegengekomen. Dit zou bijvoorbeeld ook kunnen met collega’s, want je vliegt eigenlijk iedere vlucht weer met een ander team. Nu wil ik vooral genieten van mijn allereerste boek en mij nog niet richten op de toekomst. Dit boek is bijvoorbeeld spontaan op mijn pad gekomen. Jij begint nu over een vervolg op het boek Flying Dolls en dan denk ik van ‘O ja, dat zou ik wel kunnen doen!’. Dus wie weet!
Wat betekent handwerken voor jou?
‘Middels handwerken kan ik mijn creativiteit kwijt. Ik maak niks uit een boek, maar ontwerp alles zelf. Door zelf aan de slag te gaan met een ontwerp moet je je hoofd er echt bijhouden. Wanneer je aan de slag gaat met een deken en een steek die heerlijk haakt, is het haken rustgevend en relaxt. Het ontwerpen van een boek en alle designs stap voor stap moeten opschrijven en uitwerken is daarentegen wat minder ontspannend. Wel is het hartstikke leuk om te doen! Alles wat ik bedenk moet ik kunnen haken. Dit in tegenstelling tot breien of een andere handwerktechniek, zoals punchen. Ik kan breien en vind breien hartstikke leuk om te doen, maar ik ben wel van mening dat je met haken meer kunt creëren dan met breien. Doordat de mogelijkheden met breien wat beperkter zijn is de sky niet de limit. Haken is dan ook echt mijn ding! In mijn haakontwerpen zoek ik altijd het randje op, want haken gaat meestal gepaard met het idee dat je lieve en snoezige ontwerpen moet maken. Voor mij zit de uitdaging juist in het alternatieve. Zo ben ik bijvoorbeeld nu bezig met het haken van prostituees uit de jaren 50. Even wat anders!’
Welk garen heb je gebruikt in het boek?
‘Voor het haken ben ik groot fan van de garens van Yarn and Colors. Alle poppen in het boek Flying Dolls zijn dan ook gemaakt met de bolletjes van Yarn and Colors. Wanneer het aankomt op haaknaalden, vind ik de Clover Soft Touch een hele fijne haaknaald op mee te werken.’
Hoe ga jij bij het ontwerpen te werk?
‘Het begint altijd eerst met een idee. En in plaats van het idee uit te werken op papier begin ik gewoon met haken. Ik werk dan ook volgens de lijfspreuk van Pippi Langkous: ‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan!’. Wel kikt na enige tijd de realisatie in dat het toch wel handig is als ik mijn gemaakte stappen opschrijf, dus dat doe ik dan vervolgens ook braaf. Ook maak ik tijdens het ontwerpproces verschillende foto’s. Heel handig om naast woord ook een beeld erbij te hebben. En zo kom ik er uiteindelijk wel.’
Wat staat er nog op jouw handwerklijstje?
'Stiekem nog wel een boek. Het maken van een boek geeft enorm veel herkenning en het is hartstikke leuk om jouw ontwerpen gedrukt en ingebonden in je handen te hebben. Heel speciaal! Maar tussendoor pak ik ook leuke projecten op. Zo ben ik nu bijvoorbeeld bezig met een mozaïek gehaakt deken en het haken van twee cactussen van minimaal een meter hoog. En zoals ik al zei kijk ik niet te ver in de toekomst, maar er zullen vast nog hele leuke dingen op mijn pad komen.’
Flying Dolls is verkrijbaar op Wolplein.nl en in het Wolplein Inspiratiecentrum in Zaltbommel! Klik hier om naar het boek te gaan.
